Der Sautod in da Klaus

Aus Landschaftsgeschichten
Version vom 20. März 2018, 14:25 Uhr von Christof K (Diskussion | Beiträge) (ein scharfes "ß" kommt wirklich nur nach einem langen Selbstlaut)
(Unterschied) ← Nächstältere Version | Aktuelle Version (Unterschied) | Nächstjüngere Version → (Unterschied)
Zur Navigation springen Zur Suche springen

Ban Fischa in da Klaus' hau'm s' de Wocha
a recht a' schware Sau o'gstocha',
ea und sie zwoa brave Leit,
hau'm damit de greßte Freid,
lochan mit 'n gaunz'n G'sicht,
weu' se' hot e'Zeit a G'wicht.
Wia s' so daun do liegt oi's a' Todi,
da Speck, da weiße, und 's Fleisch, des rodi,
do sogt ea': "Des wiad a Fress'n!"
und so hau'm se 's a bemess'n,
ob s' üwan Winta' dua'che kemma':
"Do meass' ma uns schau' zaumnehma'!
D' Höfti brot' ma, und des va' voa'n,
des meass' ma hoi't in Raupfaung toan."
Sogt daunn sie: "Des wia'd schau' gei',
gö', do leb' ma' a' recht schei'!"
So sogt ea': "Hiatzt wia' i' 's pocka'
und wia' 's Nutscha'l sauwa' z'hocka!"
Bind't in Fia'fleck um, den weiß'n,
und faungt au' de Sau zan z'reiß'n,
schlaun tuat's eahm, de Soch geht prächti',
weu' sie hü'ft eahm a' bravmächti',
strat recht Soi'z drauf auf des Schweina',
bringt daun a' de Boding 'eina,
weu' des G'söcht' - des woaß s' guat g'mua -
guate ocht Tog' muaß lieg'n in da Sua'.
'S Brat'lfleisch, des kimmt auf d' Seit'n,
auf de Au'richt, auf da zweit'n,
liegt a gaunza Hauffa Speck,
und de Darm' mit 'n gaunz'n Dreck,
de san' in da But'n, de wean auf d' letzt' 'putzt,
dass ma jo nix drecki' mocht und beschmutzt.
Nau a bissa'l deaf ma 's hunz'n,
umso bessa schmeckan d' Blunz'n.
Va' da Haund, do geht 's oiln Zwoa'an,
endli' san s' daun ferti' woan.
"Du", sogt ea za ia: "Vastehst d’,
wauns d' a Breck'l brot'n hätt'st,
i hätt' grod an Gusta d'rauf."
"Na", sogt sie: "Hiatz' hea'st ma auf!
In an Wochatog an Brot'n?!
Na, mei Liawa, des muasst g'rot'n,
dass da' schmecka't, is' koa Wunda,
's Brat'l kriag' ma erscht aum Sunda'!"
"So", sogt a dann noch in G'spoaß,
weu' a s' kennt und recht guat woaß, dass s' koa' Widared vatrogt:
"Mi' hätt' hoi't grod da Gusta 'plogt,
Weiwa'l, hoi't ma 's net fia üwi'!"
Wia sie daun außi is' mit an Küwi'
Speck in d' Kuch'l aussi gaunga,
hot ea a Trum Fleisch herg'faunga
und hot des Trum in olla Eil'
g'schwind zuwig'steckt dawei'.
Wia sie daun kimmt wieda eina,
moant s': "Hot mea' ausg'schaut des Schweina'!"
Hiatzt is' eahm de Foab auf'grennt,
owa sie hot do' nix kennt.
Wia s' daun hau'm Feirau'nd g'mocht,
sogt ea za' sein Wei' auf d' Nocht:

"Noch da Oawat g'kea't a' Ruah
und a Tröpfe' Bia' dazua,
i' geh' hiatzt zan Wia't!"
Hot se' recht freindli' pfia't,
hoi't't des Fleischtrum des va'steckt,
wos fia zehn Leit daun g'läkt,
sogt natirli' ia' koa Woa't
und geht gaunz pumali foa't.
Geht zan Wia't daun volla' Freid'
und huckt se za an Tisch volla' Leit'.
Er sogt nocha': "Meine Herr'n,
hiatzt werd't 's amoi va' mia hern,
wea heit' wü', is' einglod'n
auf a Stick'l schweinan' Brot'n.
Des Trum Fleisch wü' i spendier'n,
dea'f si' weg'n den do neam'd genier'n.
Mia hau'm a Sau o'g'stocha',
ge', Frau Wirtin, tuast d' unsa's glei' kocha,
auf des Breck'l geht 's net z'saum,
weu' ma eh nu häufte' haum.
"Bravo, bravo, des is' g'scheit,"
schrei'n daun olle volla Freid',
de um eahm umag'sess'n:
"Heit' gibt 's umasunst wos z'fress'n!
Hoch der Fischa, dea soi' leb'n,
und de todi Sau daneb'n!"
Do' des g'freit in Fischa grimmi',
denkt se: "Oi'te, woa't, dia kimm i',
fü' dein' Mog'n mit Blunz'n au',
's Fleisch iss i', des hau'm ma schau'!"
Und gaunz stoi'z und hoch gria'ht
sitzt a do, wia auf'tischt wia'd.
Geht 's umasunst, do dea'fst neam'd nett'n,
olle fress'n, dass ea' d'Fett'n
üwa d' Papp'n owarinnt,
jeda denkt se': "Nua schei' g'schwind!"
wia s' in da Schiss'l umafisch'n,
a jeda mecht' des meiste dawisch'n.
Nochher kimmt a Fass'l Bia',
dass owischwoabt de Schmia'.
Weu' za an guat'n Brot'n
kau ma 's Trinka a net g'rot'n.
Gaunz glickseli' locht da Fischa,
oi'weu' muntara wiad 's und frischa,
bis daun olle in Gedaunk'n,
wia 's daun goa woa, hoam daun schwaunk'n.

Owa daweu' s' nu san' g'sess'n, hot sie schau inna g'hobt,
do woa da Fischa schau' da'toppt,
wia s' eahm kemma is' dahinta',
waun und wohea' des woaß da Schinta',
nua des Söwige - des is' g'wiss -
dass a schau' varot'n is'.
Voi' Humoa' und gaunz glickseli',
geht da Fischa hoam, dea Wölli,
brummt a Liad'l in sein Boa't,
auhnungslos, wos 'n dahoam da'woa't.
Wir a za da Haustia' kimmt
und in Schliss'l aussa nimmt,
steckt 'n eini do ins G'schloß:
"Sakra! Wos is' denn do los?"
Hiatzt is drinat ba da Tia'
ei'wendi' a Rieg'l fia',
"Höllteifi'!", denkt a se', wos tua' i'?
Hot mi' hiatzt mei' Wei', de Furi',
aussig'speat? Wiad do' nix wiss'n,
va den guat'n Biss'n?
Waun i' mi' net irr'!", so trenzt a',
klopft schei' hoamli' au' ban Fensta':
"Geh, moch auf, mei' herzig's Weiwa'l,
schlofst d' denn schau', du zärtlich's Täuba'l?"
Ea' bitt't und jamma't schia' a Stund',
hiatzt wiad 's 'in Fischa do schau' z' rund,
drinnat ria'ht und reubt se nix,
Sakra! Hiatzt wiad a granti' fix!
Ea faungt au' hiatzt daun zan schrei':
"Rob'nviech, i' schlog da 's Fensta ei',
wauns d' net aufmochst, du Kanali'!"

"Jo," schreit sie hiatzt aussa, "freili',
hau s' nua ei', mia mocht 's a Freid,
a aundas' Moi kimmst d' hoam za ra Zeit!
Hot 's da recht guat g'schmeckt, des Schweina',
woa't, du Lump, kimmst ma heit net eina!
Mit an Rausch kimmst hoam, du Sau,
z'reiss'n sots da drauß't den Bau'!
Woa't a wenig, des wa' zan Locha,
hiatzt muasst du de Sau daun mocha,
leg de' auße nua in Stoi',
Lump, und kimm' ma nu amoi'!"
Bua, des mocht 'in Fischa niacht',
wia' a 's Wei' so damisch siacht.
'S Weib, des Luada, gibt net noch,
denkt a se': "Wos tua i' den do'?"
So geht 's net, des hot a g'wisst,
do kau'st eini nua mit List,
Weu' da Boch rinnt grod daneb'n,
sog i': woat, i' nim' ma s' Leb'n,
und recht finsta und recht schauri'
schreit a eini daun gaunz trauri':
"Soi' da da Herrgott de Sind' vageb'n,
pfiat de Gott, i nimm ma 's Leb'n,
weu' sd' mi' nit host eini' loss'n!"

Nimmt an Stoa', an hübsch an groß'n,
da Fischa' mocht an Hupfa, muas ma wiss'n,
hot den Stoa' ins Wossa' g'schmiss'n,
und hot se' in olla Eu'
hinta d' Haustia' g'stö't daweu'.
Wia daun sie den Plumpsa' hea't,
springt s' glei' auf van Bett und rea'ht:
"Heulig's End, i' hob ma 's denkt,
hot a se' hoit richti' kränkt,
Mar'a 'nd Josef, i' va'zweufi'!"
Rennt in Heimad in oans Teifi'
außi ba da Tia' zan Boch.
"Is denn goa' koa' Hü'f mea' do,
waun ma 'n do' nu kunnt dawisch'n,
dass man wieda kunnt außafisch'n!"
Und daweu' s' des We'ra mocht,
hot da Fischa hoamli' g'locht.
Ea is' g'schwind eini ba da Tia'
und schiabt d'rinn' den Rieg'l fia'
und hea't zua, wia s' drauss'n jamma't,
waun s' da Herrgott za eahm namma't.
Weu' s' hoit nimma Leb'n mea' kau'
aune ihr'n geliebt'n Mau'.
Wos s' oi's tat, richti' heat a hiatzt an Poscha,
Teix'l, is' eahm do' net koscha,
denkt a' se': "do muass i' do schau',
aum End' hot se 's richti' tau'?"

De Haustia' woa kam nu offa'
is' eahm sie schau' eini g'schloffa'.
"Gö'," sogt sie, "i' hätt' da da'boa'mt
und hiatzt haum sa se' umoa'mt,
weu' hiatzt kennan s' oi' zwoa,
dass des gaunze a Bledsinn woa'.
Leg'n se' gmiatle' daun ins Bett,
und seit dera Zeit - i' wett' -
weinigst'ns nu net bis heit'
haum s' weg'n dera Sau mea' g'reint.
Haum seitdem koa Woa't mea g'stritt'n,
leb'n so glickli' und z'fried'n,
seit da söwig'n Unglücksnocht,
wos a so a Sau oi's ausmocht.
Und zan ewig'n Audenka',
haum s' a Bü'd im Zimma hänga,
in an Rahma'l, in an prächtig'n,
va da Sau, da Schwamächtig'n.
Waun sie schimpft, sogt ea: "Frau,
doa't schau aufi', doa't hängt d' Sau!"

Zusatzinfos

  • Höfti = Hälfte, hier: halbes Schwein
  • Raupfang = Rauchfang, Schornstein (zum Selchen)
  • pocka' = anpacken, beginnen
  • Nutscha'l = Schweinchen
  • Fia'fleck = Schürze
  • z'reiß'n = Fleisch einhacken
  • bravmächti' = sehr brav
  • de Soch' geht prächti' = die Arbeit geht gut voran
  • Soi'z = Salz
  • Boding = Bottich, hölzernes Fleischschaff
  • G'söcht = Geselchtes
  • hunz'n = abliegen lassen
  • Blunz'n = Blutwurst
  • vastehst = verstehst
  • Brot'n = Schweinebraten
  • g'rot'n = verzichten können
  • Sunda' = Sonntag
  • Widared' = Zurückreden
  • Weiwal = Weiberl, Frau
  • üwi' = übel
  • Foab = Farbe
  • Feirau'nd = Feierabend
  • Bia' = Bier
  • pfia't = verabschiedet (von „B’hiat’ di’ Gott!“)
  • g'läkt = ausreicht
  • Woat = Wort
  • pumali = po malu (tschechisch) – langsam, sacht, entspannt
  • 's geht net z'saum = es geht nicht ab
  • schweina'n = schweinern (Fleisch vom Schwein)
  • häufti' = ausreichend
  • Oi'te = Alte, Ehefrau
  • g'riaht = gerührt
  • Papp'n = Mund, Gesicht
  • inna hob'n = erfahren sein
  • Schinta = Händler
  • varot'n = verraten
  • Wölli = Leichtgläubiger
  • Boa't = Bart
  • Tia' = Tür
  • Wei' = Frau
  • Furi' = Furie, böse Frau
  • trenzt = Jammern
  • Kanali' = Kanaille (Schimpfwort)
  • Stoi' = Stall
  • daweu' = währenddessen
  • We'ra = Wetter (Wirbel) machen
  • Poscha = Lärm, z.B. durch Aufschlagen im Wasser
  • is’ eahm net koscha = es kommt ihm komisch vor, es beunruhigt ihn sehr

Quellen

"Die verhängnisvolle Sau", Franz Hönig (1867-1937), Kremsmünster

Aufgezeichnet von Hans Pichler, Hofedl