De Hausnaum!

Aus Landschaftsgeschichten
Version vom 12. August 2020, 21:14 Uhr von Christof K (Diskussion | Beiträge)
(Unterschied) ← Nächstältere Version | Aktuelle Version (Unterschied) | Nächstjüngere Version → (Unterschied)
Zur Navigation springen Zur Suche springen
Hausnamen im Yspertal

Ba uns do, des is' a so a G'frett,
du glaubst, du kennst de Leit' und kennst 'as do' net.
So is' gaunga schau' so maunche Leit,
de woan do und haum se' g'freit,
dass d' Leit kenna da'n ban Naum',
owa daweu woa 's da Hausnaum'.
Da Ropoitsberger, glaubst, du kennst'n eh,
er mö'd't se ban Handy "Leitna" und des is' koa' Schmäh,
ban Humpe is' 's net aundascht g'west,
Herr Kamleitna auf oana' Einladung steht.
Aum Kirchbichl [Goaßruck] in da Klaus,
do geht schau' laung koana' meah' ei' und aus,
za den hot de Stoa'sog' g'heat,
de ö'taste Sog' in da Yschpa'klomm, wia ma heart.
Weita ob'n, do gibt 's 'in Schmied,
ausseg'n tuast van Oberlehen owa goa nit.
Owa in Schlüsslreith,
do mochan se de Miadla Leit'.
De Wimhofa-Buam woa'n bekaunt fia' a' guate Schneid,
aum Lehen woa'n s' voa' oana' Zeit.
Waunst in Keaberga in da Klaus de Haund du druckst,
du wia'st as net glau'm, des is' da' Fuchs.
Ban Eder san' im Hoffö'd
und ban Eder im Wimberg gibt 's a Safranfö'd.
Und in Greifenhaus,
do gengan de Wandervög'l ei' und aus.
Red'n s' owa' va' Kraureith,
do is' da Schwoaga' drin schau' launge Zeit,
suachst owa Fuchsreit in Kapelleramt,
do is' da Martin schau' in Aumt.
Hoaßt des in da Pfeffareith do gehst eina,
steht da Pickhard vor deina,
und in Pernsoll
is' des Haus mit Mühlberger voll.
So gibt 's an Moser auf da Wimm,
und ban Rubertl is' a Wagner drin'.
Hoaßt 's: "der is' van Grob'n",
do kau'st nua' an Schindla voa' dia' hob'n,
und davoa' hoaßt 's G'stett'n,
do kau'st ban Posch'nreithna ei'trett'n.
Hunda't Meta' davoa' is' de Hintaleit'n,
do woa'n de Schrenk voa' a Zeit'n.
Es is' a so ban Leit'nbau'n,
do locht di a Reuthna aun.
De Ölmüh' hoaßt hiatzt Thalinger,
und auf da Perndlschmied san' de Haslinger,
und auf da Keabau'nsog,
do is' de Frau Pfeifer do.
Waunst ban Reidlbau'n kimmst zaum,
do bist mit 'n Schwarzl draun.
Am Koit'nberg ban Preuss'n-Haus,
do gengan nua' meah' de Jaga ei' und aus,
und ban Koit'nberger, do is' nix meah' do,
nua' meah' a Stoa'mau', es is' hoi't a so.
Da Kienhof is' a Freibauer g'west,
des is' da Familie Grüner eah' Nest.
Aum Pichl, do locht da Mistlbau' und da Hauh' au'
und da Bochbinda' is' oi's Kaumleitna' drau'.
Da Liedlmülna' foi't ma' nu' ei',
do kau' nua' da Kreutna' drin sei'.
In Hump'i-Stodl, do woa' dea' Haller,
laung gibt 's va' do koan Zahler.
Es is' a so ban Soima-Haus,
a' do gengan schau' Fremde ei' und aus.
Is' oana' van Weg'nstoa',
des is' a Wimmer, wia i' moa'.
Red'st d' van Riedl va de Leit,
do hoaßt 's Lindtna schau' a Zeit.
In Porming is' da Grea Lehna,
in Schärflinga' kennt a jeda,
da Weißkölna', dass da 's woaßt,
so de Familie Zeilinger hoaßt.
In da Brosslau san' ban Dangl
und ban Reithna schau' a Rand'l.
In Weiratsberg is' da Zeinzinger dahoam,
und de Leitners sand aum Stoa',
In Stesslberg in Wagner kennt
und den Überlendner Spreitzer nennt.
Im Häuslhof de Zeitlhofer san,
und aum Purgschach'n de Hoffmanns tan.
Mit de Schauer oi's Hinterleitner,
so geht 's lustig weiter.
Ban Eckbau'n und Nußbichla geht 's hiatzt au',
do san' de Stoana'-Leit hiatzt drau'.
Auffi geht 's zan Schöberlberg,
do kimmt da' de Margit daher,
Aum Gaunsberg, do gibt 's 'in Weppa,
am Nossberg do is' hiatz de Frau Summer.
Ban Lindna' in de Yschpara Berg
haum de Schaumüller eah'n Herd.
Ban Lehna', do stengan de Birnbam' nu' schei',
do kinnan ban Kammleitner nua' sei'.
Zan Urangsta', do geht 's bergoh',
do san' de Waidhofers froh,
ban Thauna' san' de Karl drei',
wia kunnt' 's denn sunst schau' sei'.
Hiatzt siagst schei' auf Schloss Roregg,
'In Habsburgern eah' Reich - dea' Anblick is' nett.
Ban Geratslehna' auf da' Heh',
san' de Offenthaler und Hablecker auf der Stö'.
Weita' geht 's zan Owagruaba' do,
do leb'n de Wimma a so,
da' Untagruawa' muass da' nexte sei',
de Lumesberger hau'm do eah' guat's Sei'.
Hiatzt geht 's weita' auf da' Ostrongseit'n
zan Türkenreitner Zeitlhofer auf der Leit'n,
und herunta' is' de Hintaluaga',
wo hiatzt da Kammleitner wa'.
Owa wo hiatzt de Moser san',
des woa'n oi'weu' de Strasser daun.
Ban Ziag'lstod'l daun neb'n da Stroß',
do san' de Fiachtinga' mit eahna' Soch'.
Kimmst du owa in d' Vordalug,
do kemman de Lindner zan Zug.
'S Abfalter is' des nächste Haus,
do gengan Zeilinger ein und aus.
Bist d' auf da Eb'n, do is' da Schaffelschmied,
de Firma Hagenleitner eah'ne Kreise zieht.
Da Ulmitzhof a'moi' zan Schloss hot g'hea't,
'in Lindner in Hof des Earl des is' Wert,
da Walkersberger is' da nächste Hof,
do san' ban Kagerhuber san' do drob'n.
Am Weißenleh'n a' wen'g hinta' de Woi'dbam'
ban Kummer drau' san'.
Oi's nächsten kau'st in Oferlehna' seg'n,
ban Buchinger san' schei' g'leg'n.
Da Surbichl is' in da Heh', des is' koa' Dreck,
do lebt de Familie Kübelböck.
Dahoam san' aum Fischalehna
mehrere Leit' zan Seg'n a'.
Da Woi'müller is' ban Yschpaboch,
do hau'm de Hamedern eah' Soch',
und gehst d' bergauf da' Yschper entlaung,
zua' Hofmühl', de Puschacher, Grossinga' san' daun.
In da Höhlmühl' in Altenmarkt drei'
kinnan nua' de Puschacherleit' sei',
und a' auf da' aunda'n Seit'n woa' de Siedlmühlna,
do woa' a'moi' da' Schaun Willi drina.
De Aigna' san' hiatzt do ban Yschpabo',
Beiglmühl' und Haummaschmied hoaßt 's do.
De Nog'lmühl' woa' friaha' de größte Sog',
de Familie Hofer drinn sei' mog,
hiatzt kimmst za da Laundstettersog',
da Herr Glück hiatzt drin' sei mog,
den Yschpaboch entlaung kimmst d' za da' Sog' "Wimm",
do san' de Kaumleitna'-Leit' drinn.
Auf da' Heh' neb'n da' Stroß' hoaßt 's auf da Wimm,
da Stockna'-Hof, dea' mocht an' Sinn.
In Haus Pfoff'nleh'n
kau'st nua' meah' de Frau Wohlmut seg'n.
Hiatzt kimmst zan Deis'l,
Göbl und Lindna' san' in den Hais'l.
An Klaumpfa'lehna' Sog' is' aum Yschpaboch,
do san' de Hauers unta' eah'n Doch.
Hiatzt kimmst d' zan Haumabau'n,
do triffst d' in Haselberger aun.
Auf da' Heh' geht 's za zwoa Heisa' weita'
zan Zeitlhofer und Brunner in Weira,
in Sturmberg ban Haselberger alloa',
und in Oberbichl san' ban Köck dahoam.
In Unterbichl ban Rameder,
des woaß jo eh a jeda',
und ban Lepoit'nhaus,
do san' de Wurzer z' Haus.
In Schaufelbod'n,
do san' de Weilharter drob'n,
da Woi'dfrieden, do is' 's gaunz stad,
de Fam. Friedrich sogt: "Do is' 's schei' und net fad."
Ban Arthofa' in da' Haslau
woa' a Wirtshaus und hiatzt triffst d' 'in Aigner au',
und drauß't in Oberpemperreit,
do san' de Enengels zur Zeit.
Und ban Nutz in Unterpemperreith
steht aum Ristbam in da Stu'm a Zeit.
Va' da Dorfstott wa' nu' wos zan sog'n,
doa't kau'st de Frau Eder dafrog'n.
Kehrst du ban Kienast ban Fahra ei',
kau'st nua' in Fahralehen sei'.
Aum Pichl ne'm 'an Gansterhaus,
do kimmt de Familie Kummer za da' Tür heraus.
Da Lehof hot im 14. Joahrhundert za Yschpa g'hea't,
und hiatzt pflegn 's Leichtfrieds, und is' eah's wert.
Aum Gansta'hof woa'n s' friaha a' fleißig,
und hiatzt san' drin de Van Kreising.
Ba da Prannleit'n 1450 hebn s' schau' an Zehent ei',
und hiatzt is' Fam. Schroll, mei' Verwandtschaft, drei'.

Des Schreib'n, i moa', hiatzt g'laungt's -
i', da Praunleitna Hauns!

Zusatzinfo

Die Hausnamen werden auf lateinisch als vulgo (auf deutsch in der Art des Volks) bezeichnet und waren oft die einzigen Namen, die man in der Gegend kannte, egal welche Familie gerade eine Liegenschaft besaß. Oft überdauerten die Vulgo-Namen Jahrhunderte.

  • Bau' = Bauer
  • Praunleit'n = Prannleithen, mein Geburtsort

Quellen

Hans Pichler, Hofedl

  • Franziszeischer Kataster, 1823, online abrufbar auf MAPIRE